Een blauwdruk voor toekomstige projecten – Jumbo Nationaal Distributiecentrum Nieuwegein, Nederland

Project Details

  • Regeling en versie: nieuwbouw en renovatie 2014
  • NSO: DGBC
  • Fase: ontwerp
  • Locatie: Nieuwegein, Nederland
  • Grootte: 47.186 m2
  • Score & Rating: Uitstekend 100,1%
  • Certificaatnummer: 690-NON-2014

Project Team

  • Ontwikkelaar / opdrachtgever: Jumbo
  • Architect: ir. Dik Verhaar – Da Vinci Vastgoed
  • Building Services: W4Y adviseurs (installation consultant)
  • Assessor / Auditor: ir. Martin Springer – Adamasgroep Arnhem
  • Assessor Company: W4Y Adviseurs (Expert role Netherlands)
    Adamas Groep (assessor, Dutch role)
  • Mechanisatie: Witron
  • Projectmanagement: Da Vinci Vastgoed
  • Inbedrijfstelling: W4Y Adviseurs
  • Constructeur: Bouwbedrijf Van de Ven, Kromwijk, Panhuis

Over Jumbo

Jumbo is een Nederlands supermarktbedrijf met een rijke historie. Jumbo begon in 1921 als groothandel en heeft de afgelopen 100 jaar een indrukwekkende groei doorgemaakt tot de op een na grootste supermarktketen van Nederland. Jumbo heeft meer dan 680 winkels in Nederland en is sinds 2019 actief op de Belgische markt.

In 2017 besloot Jumbo om een ​​nieuw Nationaal Distributie Centrum (NDC) te bouwen in Nieuwegein. Deze locatie ligt midden in Nederland en België. Het complex met een oppervlakte van 45.000 m2 en een hoogte van 29,25 m is gebouwd op een terrein van 200.000 m2 op industrieterrein De Liesbosch. Het nieuwe NDC verving het oude distributiecentrum in Elst, waar geen uitbreidingsmogelijkheden meer waren.

Het NDC in Nieuwegein kan het groeiende aantal Jumbo-winkels veel sneller en efficiënter beleveren. Jumbo is begonnen als familiebedrijf in de Nederlandse provincie Brabant en heeft recent een forse groei doorgemaakt door een aantal overnames. In 2009 nam Jumbo supermarktketen Super de Boer over, waarna in 2012 de veel grotere keten C1000 volgde. In 2016 kon Jumbo het restaurantconcept La Place overnemen. In 2018 volgde de overname van een deel van de supermarktketen EMTÉ en in 2019 nam Jumbo de regionale supermarktketen Agrimarkt over. Hierdoor is Jumbo uitgegroeid van een regionale supermarktketen tot dé omnichannel retailer van Nederland. Het bedrijf opende eind 2019 zijn eerste winkel in België.

Jumbo verwacht de komende jaren een aanhoudende groei te zien. Naast de reguliere supermarkten heeft Jumbo nu acht Foodmarkets met een enorm productassortiment en een snelgroeiend aantal Jumbo City-vestigingen, een nieuw gemakswinkelconcept met elementen van de Jumbo Foodmarket en het La Place in-store restaurantconcept .

Ook de online bestel- en bezorgservice via Jumbo.com groeit snel. Jumbo wil via haar retailkanalen lekker en gezond eten voor iedereen laagdrempelig toegankelijk maken. De unieke Jumbo-formule kenmerkt zich door superieure service + grootste assortiment x laagste prijs en wordt op een uniforme manier geïmplementeerd in al haar fysieke en online winkels. Haar klanten kunnen vertrouwen op de 7 beloften van Jumbo. Door altijd de klant centraal te stellen, is Jumbo uitgegroeid tot een van de best beoordeelde supermarktorganisaties. Jumbo is door GfK maar liefst 16 keer uitgeroepen tot Beste Supermarkt van Nederland.

Doel en ambities van het nieuwe nationale distributiecentrum

Productiviteit

Verbetering van efficiëntie en productiviteit
Verbetering van efficiëntie en productiviteit zijn belangrijke speerpunten voor Jumbo. Daarom is besloten om verregaande robotisering door te voeren in het nieuwe NDC; Zo’n 75% van alle producten kan nu mechanisch op rolcontainers worden geplaatst. Dit betekent dat er minder personeel nodig is om elke zending te behandelen, daarnaast kunnen we hen een meer ergonomische werkomgeving bieden. Verder worden de producten in de rolcontainers gestapeld in dezelfde volgorde als de producten op de schappen in de winkels staan. Dit maakt het voor het supermarktpersoneel gemakkelijker om de schappen aan te vullen en vervolgens producten sneller aan de klanten te leveren. Dit verhoogt de productiviteit. Ten slotte heeft het zorgen voor een gemakkelijke toegang tot het gebouw en het vermijden van verkeersopstoppingen met komen en gaan van bestelwagens ook een even belangrijke bijdrage geleverd aan de verbetering van de efficiëntie.

Energie

Vermindering van het energieverbruik en de ontwikkeling van een energieneutraal ontwerp
De ambitie van Jumbo was om in het nieuwe distributiecentrum in Nieuwegein zoveel mogelijk energiebesparende voorzieningen te combineren. De visie was om een energieneutraal gebouw te realiseren met een zo laag mogelijke CO2-uitstoot. De ontwerpfase was gericht op drie hoofdaspecten:

  • Gebouwgebonden elementen: verwarming, koeling, verlichting, ventilatie en warm water.
  • Procesgerelateerde elementen: computers, laptops, elektrische palletwagens en alle gemechaniseerde systemen.
  • Geografische ligging van het NDC: niet alleen de uitstoot van het gebouw, maar ook de centrale ligging van Nieuwegein speelt een rol bij het terugdringen van de CO2-uitstoot in de supply chain. Het was daarom belangrijk ervoor te zorgen dat de afstanden tussen de winkels en de regionale distributiecentra relatief korter waren dan voorheen.

Duurzaamheid

Hoogste BREEAM-ontwerpscore
BREEAM is de leidende norm voor duurzaamheid die wordt toegepast bij de nieuwbouw in Nederland. Jumbo heeft bewust gekozen voor deze norm. Jumbo wilde een zo hoog mogelijke score halen om te laten zien dat duurzaam en circulair bouwen ook echt mogelijk is. Bovendien zou het een inspirerend voorbeeld voor anderen kunnen zijn. Naast energiebesparende maatregelen wilde Jumbo ook gebruik maken van duurzame bouwmaterialen en rekening houden met de natuurlijke omgeving. De ontwerpfase van het NDC kreeg uiteindelijk een BREEAM-NL Nieuwbouwscore van 100,1%.

Belangrijkste kenmerken

Om voor dit duurzaamheidskeurmerk in aanmerking te komen heeft Jumbo zoveel mogelijk gebruik gemaakt van duurzame en energiebesparende bouwmaterialen en verlichting. Hieronder volgt een overzicht van de meest innovatieve technologieën, omgevingskenmerken en beoordelingscategorieën die hebben geleid tot het toekennen van een dergelijke hoge score.

Warmteherstel
Het hart van het NDC is het gerobotiseerde systeem dat pallets met producten gemechaniseerd stapelt in rolcontainers. De warmte die door dit proces wordt gegenereerd, wordt teruggewonnen door middel van een intern warmteterugwinningssysteem, het Twincoil-systeem. Door bestaande technologieën op een slimme manier te combineren, ontstond een unieke, repliceerbare oplossing voor de tijdelijke opslag van de teruggewonnen warmte. Deze methode van warmteterugwinning was nog nooit eerder toegepast. Het warmteterugwinningssysteem transporteert de warmte naar een buffertank die in de technische ruimte is gesitueerd. Van daaruit kan de warmte naar behoefte via vier luchtbehandelingsunits worden gedistribueerd naar andere delen van het distributiecentrum, zoals de kantoren en de werkplekken. Een traditioneel verwarmingssysteem is daardoor niet meer nodig.

Warmtepompen
De uitzonderlijk hoge BREEAM-score was mede te danken aan het hoge rendement van de drie lucht-water warmtepompen voor de hallen in het NDC. De drie warmtepompen van elk 500 kW, die in cascadeopstelling werken, hebben een Prestatiecoëfficiënt (COP) van maar liefst 4,3 (1 kWh elektriciteit levert 4,3 kWh thermische energie op). Een cascadeconfiguratie is uiterst efficiënt omdat het niet nodig is om alle warmtepompen één keer in te schakelen. Verder hebben ze grotere warmtewisselaars en compressoren, waardoor de pompen met een veel lager toerental kunnen draaien.

Water voorraad
Er zijn twee grote watertanks die tot 88.000 liter regenwater kunnen opvangen, dat wordt gebruikt om de toiletten door te spoelen. Dit voorkomt onnodig verbruik van leidingwater door de 250 medewerkers. Het regenwater wordt ook gebruikt voor de zachte landscaping en beplanting rondom het gebouw. Om het belang van duurzaamheid te onderstrepen, staan de watertanks op een prominente plek in het midden van het gebouw.

Duurzaam dak: zonnepanelen en dakbekleding
Op het dak van het NDC staan ruim 13.500 zonnepanelen met een totaal vermogen van 4,5 MW. Dankzij hun oost-west oriëntatie kunnen ze in theorie tot 4,2 miljoen kWh opwekken. Dat is nagenoeg gelijk aan het totale elektriciteitsverbruik van het hele gebouw. Daarnaast is het gehele oppervlak van het dak bedekt met witte dakbedekking. Deze minder warmte wordt opgenomen en leidt tot een hoger rendement van de zonnepanelen.

Gezond binnenklimaat: natuurlijk daglicht en frisse lucht
Een van de uitgangspunten van het ontwerp was het maximaliseren van de hoeveelheid natuurlijk licht in zowel de kantoorruimtes als de operationele ruimtes. Het ontwerp omvat daarom daglichtsensoren die reageren op de helderheid en intensiteit van het omgevingsdaglicht buiten. De medewerkers worden via luchtzakken van frisse lucht voorzien, waardoor koude tocht wordt voorkomen. De airconditioning units filteren fijne deeltjes uit de lucht, bijvoorbeeld uit verpakkingsmaterialen. Hoewel dit aspect niet is meegenomen in de BREEAM beoordelingscriteria, heeft Jumbo besloten om deze feature toe te voegen om een optimaal werkklimaat te creëren.

Duurzame bouwmaterialen en circulaire ontwerpkeuzes

Bij de start van het project is ervoor gekozen om op een bestaande site circulair te bouwen. Het oude pand is afgebroken en volledig hergebruikt als puingranulaat onder de nieuwbouw. Maar liefst 99% van alle ingekochte materialen heeft een duurzaam productlabel. Driekwart van deze materialen is volgens een uitgebreide LCA-berekening zo duurzaam en / of zo circulair mogelijk geproduceerd. Door de LCA-berekening konden we nauwkeurig bepalen welke materialen het meest duurzaam waren. We hebben vooraf alle criteria en eisen met onze leveranciers besproken. Hierdoor konden bijvoorbeeld de leveranciers van de beton- en dakisolatie hun productieprocessen aanpassen om aan deze norm te voldoen. Dit heeft geleid tot een hoger certificeringsniveau voor deze leveranciers (BES6001 – niveau 1). Al het gebruikte hout is afkomstig van gecertificeerde bronnen (bijv.FSC) of is gerecycled. Ook voor de tijdelijke bouwplaats werd gerecycled hout gebruikt.

Vrijwel elk element van het gebouw kan worden gedemonteerd. Dit betekent dat veel van de grondstoffen die in de architectonische schil van het gebouw worden gebruikt, kunnen worden gescheiden in de verschillende soorten materialen en producten. Dit maakt toekomstige recycling van materialen veel gemakkelijker.

Ecologische maatregelen
Jumbo wilde ervoor zorgen dat dit project een positieve impact had op de lokale biodiversiteit en het ecosysteem. De volgende initiatieven en maatregelen dragen hieraan bij:

  • Een ijsvogelmuur zodat deze met uitsterven bedreigde diersoort kan nestelen en broeden
  • Een 200 meter lange meidoornhaag die een rijke bron van voedsel en nestplaatsen biedt voor vogels zoals mussen
  • Twintig inheemse bomen die bijdragen aan een gezond ecosysteem voor dieren in het wild. – Diverse ‘insectenhotels’
  • Een groene muur rondom de parkeergarage van 600 meter lang en 10 meter hoog
  • Twee grote schelpenbassins van 15 meter bij 15 meter op het dak voor scholeksters
  • Nestkasten voor zwarte roodstaarten aan de noordgevel.

Over de BREEAM-beoordeling

Als familiebedrijf en toonaangevende supermarktketen staat Jumbo midden in de samenleving. We voelen ons verantwoordelijk voor de wereld om ons heen, zowel voor deze generatie als voor toekomstige generaties. We geloven ook dat we de wereld alleen kunnen verbeteren door samen te werken. Dat betekent allereerst dat we elke dag de beste zijn die we kunnen zijn. Dit doen we stap voor stap en in nauwe samenwerking met al onze medewerkers, bedrijven, klanten, leveranciers en andere belanghebbenden.

Een van de pijlers van ons MVO-beleid is het verminderen van onze impact op het milieu. Jumbo streeft ernaar klimaat- en toekomstbestendig te zijn door het energieverbruik en de uitstoot in onze gehele supply chain zoveel mogelijk te beperken. Dit doen we door ons te richten op logistiek en transport, duurzame energie en duurzame gebouwen. Sinds 2017 is het uitgangspunt dat al onze nieuwbouw distributiecentra moeten voldoen aan BREEAM Outstanding.

Management (MAN) – score 100%
De BREEAM-standaard was bepalend voor alle bouwactiviteiten en speelde een prominente rol in het ontwerp, de aanbestedingsprocedure en de projectuitvoering. In elke fase van het proces hebben we een grondige analyse gemaakt van de impact op de duurzame eigenschappen van de bouw- en constructiewerkzaamheden.

Alle credits kwamen tot stand door overleg tussen de drie projectpartners: Jumbo, Da Vinci (bouwconstructie volgens het BREEAM architectonisch ontwerp) en W4Y (ontwerp, technische engineering, aanbestedingsinspecties en inbedrijfstelling met BREEAM-expert). Er werd ook een levenscyclusanalyse uitgevoerd, evenals overleg met alle belanghebbenden in de lokale gemeenschap, het gebruik van onderhoudsarme materialen en oplossingen en tot slot het creëren van een zeer veilige en gezonde werkomgeving.

Innovatie – score 100%
Op dit aspect is het maximale aantal innovatiepunten toegekend. Het gebouw heeft meer natuurlijke verlichting, vooral in de kantoren en vergaderruimtes. Daarnaast is het gebouw energieneutraal, gasvrij en circulair ontworpen. Vrijwel alle gebruikte materialen (99%) hebben een gecertificeerd productlabel voor duurzaamheid. De bouwwerkzaamheden leverden minder afval op dan normaal en meer dan 80% van het afval werd hergebruikt. De zonnepanelen op het dak leveren elektriciteit voor de warmtepompen en andere technische installaties. De indeling van het terrein is zo ontworpen dat het goed bereikbaar is met het openbaar vervoer en er zijn plekken voor carpoolen en fietsenstalling. Het unieke Twincoil systeem maakt het mogelijk om warmte op te slaan in een buffertank waardoor er geen traditioneel verwarmingssysteem gebruikt hoeft te worden.

Water (WAT) – Score: 100%
Op dit gebied zijn alle mogelijke maatregelen genomen. De regenwatertanks van 88.000 liter zijn de grootste blikvangers. Dit regenwater wordt gebruikt voor het doorspoelen van toiletten. Bovendien is er geen irrigatie nodig om de vegetatie op de site water te geven.

Afval (WST) – Score 100%
Ook in deze categorie is het maximale aantal studiepunten behaald. Het afval wordt gesorteerd, op een verantwoorde manier afgevoerd en meer dan 80% is recyclebaar. Uniek is ook dat het oorspronkelijke gebouw is gemaakt tot puingranulaat en vervolgens is hergebruikt bij nieuwbouw. Daarnaast werd gerecycled afval uit een verbrandingsoven gebruikt om het land van de bouwplaats te verhogen.

Ecologie (LE) – Score 100%
Het gebouw is gebouwd op de plek van een voormalig oud pakhuis. De loods is door brand verwoest, waarna Jumbo een bodemsanering heeft uitgevoerd en het terrein weer in gebruik heeft genomen. In de buitenkant van het gebouw en de omgeving zijn ecologische kenmerken ingebouwd, zoals bijenkorven, speciale schelpenbakken, nestkasten en een nestmuur voor vogels. Deze kenmerken hebben de site tot een veilige haven gemaakt voor bedreigde diersoorten, zoals de rugstreeppad en de ijsvogel.

Gezondheid (HEA) – Score 98,73%
De interne indeling zorgt voor natuurlijk daglicht in elke kamer en de meeste kamers hebben ook uitzicht naar buiten. Door het hele gebouw is een led-verlichtingssysteem met daglichtsensoren aangebracht. Het LED-verlichtingssysteem heeft een lange levensduur en een extreem hoog rendement van 100 lm / W. Voor elke vier werkplekken is er een lichtregelschakelaar, wat volgens de BREEAM-norm meer is dan nodig is voor een industrieel complex. Dit geldt ook voor de circulatie van verse lucht; er zijn helemaal geen VOS-emissies. Dit alles resulteert in een nagenoeg perfect binnenklimaat, ondanks de hoge warmteontwikkeling. In de kantoren is de temperatuur instelbaar voor alle ruimtes groter dan 40 m2.

Energie (ENE) – Score: 92,59%
Niet alleen het gebouw, maar ook de bedrijfsprocessen zijn energieneutraal ingericht. De 4,5 MW die door de 13.500 zonnepanelen wordt opgewekt, levert meer stroom op dan het gebouw en alle operationele processen in een heel jaar verbruiken. De beslissing om drie warmtepompen in cascadeopstelling te installeren, bespaart ook veel energie. Daarnaast slaat het Twincoil-systeem de warmte die wordt teruggewonnen uit de operationele processen tijdelijk op in een buffertank. Een traditioneel verwarmingssysteem is daardoor niet meer nodig.

Transport (TRA) – Score: 91,86%
De lay-out van het terrein is zo ontworpen dat het gemakkelijk bereikbaar is met het openbaar vervoer en er zijn tal van wandel-, fietspaden en parkeerplaatsen. Bovendien is de toegang tot de weg zo ontworpen dat verkeersopstoppingen en onnodige vervuiling van bestelwagens zoveel mogelijk worden vermeden.

Vervuiling (POL) – Score 91,67%
Al het regenwater dat op het terrein valt, wordt gefilterd in doorweekte plekken van 2.400 m3. Overal zijn olieafscheiders geïnstalleerd. De warmtepompen zijn voorzien van lekdetectie- en overloopsystemen. Er is geen enkele lichtvervuiling of geluidsoverlast. Er is gekozen voor een CO2-koel- / koelsysteem dat veel energiezuiniger en milieuvriendelijker is dan vergelijkbare typen systemen.

Materialen (MAT) – Score 46,19%
Maar liefst 99% van alle gebruikte materialen heeft een duurzaamheidscertificaat

Milieu-uitdagingen

Voordelen van BREEAM

“Uniek aan de locatie en het gebouw is dat we een duurzaam gebouw hebben ontworpen volgens de criteria van BREEAM Outstanding. Ons doel was om maximaal gebruik te maken van de beschikbare mogelijkheden voor de betreffende site en het gebouw. Het is het meest duurzame industriële gebouw ter wereld geworden, dat ook nog eens zeer energiezuinig is. Ons duurzaamheidsbeleid is gebaseerd op een langetermijnstrategie. Wij zijn een familiebedrijf met een langetermijnvisie. We willen de beschikbare grondstoffen zo efficiënt mogelijk gebruiken.”

– Karel de Jong (Executive Director Supply Chain)

“Het was een heel verhelderend project, waarin we leerden hoe we op een heel andere manier naar duurzaamheid en gebouwontwerp konden kijken. De BREEAM-criteria waren een enorm invloedrijk onderdeel van het proces. Dat we besloten hebben om het nieuwe distributiecentrum te ontwikkelen volgens de BREEAM Outstanding-standaard zegt natuurlijk veel. We overwegen nu hetzelfde te doen met andere typen Jumbo-gebouwen. Naast de positieve milieuvoordelen denken we dat het op de lange termijn ook daadwerkelijk tot kostenbesparingen zal leiden.”

– Martijn Vogelzang (Program manager Supply Chain Building & Automation)

“Onze opdrachtgever, Jumbo, heeft zeer ambitieuze duurzaamheidsdoelen. Dit vraagt om investeringsbeslissingen die soms een langere terugverdientijd hebben. Jumbo schuwde daar niet voor. Alle verschillende features die in het ontwerp zijn meegenomen, zullen zeker resulteren in een veel langere levensduur van het gebouw en een lager energieverbruik. Dit zal op zijn beurt leiden tot lagere onderhouds- en vervangingskosten en lagere energiekosten.”

– Simon Hogenstijn (W4Y, BREEAM expert)

Geleerde lessen

“Met deze BREEAM-gecertificeerde NDC laten we onze medewerkers, klanten en partners zien hoe toegewijd we zijn aan duurzame ontwikkeling en welke tastbare voordelen dit kan hebben. Inspiratie en motivatie spelen hierbij een grote rol. Dit doen we bijvoorbeeld op onze website en tijdens rondleidingen die we organiseren voor onze leveranciers en klanten.

We hebben tijdens het hele project veel geleerd. Terugkijkend kunnen we zeggen dat het cruciaal was om met ervaren consultants samen te werken. Ze hielpen ons om duidelijke keuzes te maken die de basis vormden voor de gedefinieerde specificaties die werden besproken met leveranciers. Ook was het van groot belang dat belangrijke partners, zoals de leverancier van de mechanisatie- en robotiseringssystemen, al vroeg in de ontwerpfase van het project werden betrokken. Groepen van belanghebbenden krijgen – bijv. Omwonenden en toekomstige gebruikers – betrokken waren ook behulpzaam.

Dankzij ons ambitieuze duurzaamheids- en MVO-beleid hebben we dit project tot een goed einde kunnen brengen. Dat is wat onze bereidheid heeft gedreven om te investeren in duurzame oplossingen voor de lange termijn. Het wordt ook gedreven door de winnaarsmentaliteit binnen ons bedrijf: we gaan altijd voor het beste, en dus ook voor de hoogst mogelijke BREEAM-certificering. Het gaat erom open te staan ​​voor nieuwe technologieën en te beseffen dat ze op de lange termijn kunnen leiden tot een beter en duurzamer resultaat dan standaardoplossingen. Uiteindelijk zal het dus leiden tot lagere operationele kosten.”

– Karel de Jong (Executive Director Supply Chain)

Samenvatting

Uitgangspunt van de duurzame ontwikkeling van dit NDC was de expliciete ambitie van Jumbo om klimaatbewust en toekomstbestendig te bouwen en te distribueren.

Jumbo is erin geslaagd de hoogst mogelijke BREEAM-ontwerpcertificering te behalen. Jumbo is het enige bedrijf dat ooit een BREEAM-score van meer dan 100% heeft gekregen, waardoor het nieuwe NDC met recht het meest duurzaam ontworpen industriële gebouw ter wereld mag worden genoemd. Alle verschillende duurzame oplossingen zijn in een vroeg stadium geselecteerd en meegenomen in het ontwerp: energiebesparende materialen en verlichting, en duurzame en circulaire bouwmaterialen. Tijdens de ontwerpfase was ook de leverancier van de mechanisatie- en robotiseringssystemen actief betrokken.

Door het maken van deze keuzes werd een hoge score behaald op een breed scala aan door BREEAM gehanteerde duurzaamheidscriteria. Enkele van de innovaties die in het ontwerp zijn verwerkt, zijn:

  • Een veilige en gezonde werkplek: veel natuurlijk licht, frisse lucht en ergonomische werkplekken
  • Centrale ligging en vlotte bereikbaarheid zowel over de weg als met het openbaar vervoer
  • Energieneutraal ontworpen gebouw en processen
  • Warmteopslag via het Twincoil-systeem en warmtepompen die in cascade-opstelling functioneren
  • 13.500 zonnepanelen en ecologische landschapsarchitectuur rondom het gebouw
  • 99% duurzaam gecertificeerde materialen, waarvan 75% Tier Level 1 gecertificeerd
  • > 80% van het afval kan worden gerecycled.

Alle verschillende functies die zijn opgenomen, zullen resulteren in een langere levensduur van het gebouw en een lager energieverbruik. Dit zal op zijn beurt leiden tot lagere onderhouds- en vervangingskosten naast lagere energiekosten.

Jumbo ziet dit project als een blauwdruk voor toekomstige projecten van dit type en omvang.